Trước thực trạng đó Trung tâm Khuyến nông Bình Thuận (Hội viên tập thể thuộc Liên hiệp hội) đã thực hiện mô hình luân canh 02 lúa + 01 đậu phộng vụ đông xuân trên đất 03 vụ lúa tại các xã có lượng mưa bình quân thấp của tỉnh. Nhằm mục tiêu chuyển đổi cơ cấu giống – mùa vụ theo hướng sản xuất nông nghiệp bền vững, kết quả lợi nhuận tăng thêm gần 19 triệu đồng/ha so với canh tác 3 vụ lúa. Trong vụ đông xuân 2017 – 2018, mô hình được tiếp tục thực hiện tại các thôn Liêm An và Liêm Thuận xã Hồng Liêm, huyện Hàm Thuận Bắc với diện tích 9,5 ha.

Giống đậu phộng sử dụng trong mô hình là giống LDH 01, do Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp Duyên hải Nam Trung bộ cung ứng. Đây là giống có tỷ lệ phân cành hữu hiệu cao, tỷ lệ quả 3 hạt đạt từ 55 - 60%, vỏ quả rằn, vỏ lụa màu hồng, chủ yếu là để ăn tươi. Tại cuộc hội thảo chuyển giao nhân rộng mô hình vừa được Trung tâm Khuyến nông Bình Thuận thực hiện, qua đánh giá của cán bộ kỹ thuật theo dõi mô hình và hộ nông dân thực hiện, năng suất đậu tươi trung bình đạt 43 tạ/ha; một số hộ đầu tư tốt phân bón, chăm sóc đồng bộ cho năng suất đạt từ 48 – 50 tạ/ha.

Trồng đậu phộng vụ đông xuân, bà con nông dân phải đầu tư hơn 40 triệu đồng/ha (do chi phí công lao động nhiều hơn so với lúa), trong khi đó nếu trồng lúa chỉ đầu tư hơn 26 triệu đồng/ha. Tuy nhiên với năng suất và giá bán của đậu phộng, lợi nhuận từ trồng đậu phộng thu về hơn 21 triệu đồng/ha, so với trồng lúa cùng vụ chỉ thu được 6,9 triệu đồng/ha. Bên cạnh đó, việc chuyển đổi một vụ lúa sang trồng cây màu sẽ tiết kiệm được nguồn nước tưới, giảm chi phí thuốc Bảo vệ thực vật, cải thiện đất canh tác, tăng độ phì cho đất, hạn chế sâu bệnh hại cho vụ sau và tăng lợi nhuận cho người nông dân, giảm thiểu ô nhiễm môi trường do thuốc trừ sâu, trừ bệnh tồn dư gây ra.   

KS. Phạm Thị Thơm – cán bộ kỹ thuật theo dõi mô hình – cho biết: qua 02 năm thực hiện mô hình, đã giúp người nông dân thay đổi nhận thức trong canh tác, đó là việc luân canh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, đặc biệt luân canh cây đậu phộng, đã cải tạo được đất nghèo dinh dưỡng, giúp đất màu mỡ hơn, và quan trọng là đem lại thu nhập cao hơn so với sản xuất độc canh cây lúa. Chị cũng khẳng định, với năng suất và lợi nhuận đạt được khá cao, cho thấy giống đậu phộng LDH 01 thích hợp với điều kiện canh tác tại địa phương.

Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Nguyễn Tám mong rằng các hộ tham gia mô hình tiếp tục áp dụng cho các năm tiếp theo và tuyên truyền vận động bà con trong toàn tỉnh áp dụng mô hình luân canh 02 lúa + 01 đậu phộng để đạt hiệu quả cao trong sản xuất, cải thiện đời sống cho nông hộ trong điều kiện biến đổi khí hậu gây hạn hán kéo dài như hiện nay.

Tác giả bài viết: Phạm Công Luân